မြန်မာအက္ခရာထုပ္ပတ်

အိန္ဒိယ တိုင်းရင်း ေကျာက်စာြကီးများ

အိန္ဒိယ တိုင်းရင်း ေကျာက်စာြကီးများ အေြကာင်းကို အကျဥ်းအားြဖင့် မေဖာ်ြပမီ အိန္ဒိယအမည်များကို သိသာရန် ေဖာ်ြပေပဦးမည်။ ပါသျှန် (ဖာရစီ) ေကျာက်စာများတွင် ဟိန္ဒူဟု ေရးသားထား၏။ ဂရိလူမျိုးတို့က အိန္ဒိယ ဟု ေခါ်ြက၏။ ေဝဒ (ေဗဒ) ကျမ်းနှင့် ေဝဒန္ဒီ ဒဒ်ကျမ်းများတွင် သပ်ကသိန္ဓဝဟ နှင့် ဟပ်တ ဟိန္ဒုအာရိယန် လူမျိုးတို့၏ နိုင်ငံအမည် ေခါ်တွင်ေချ၏။ ရည်မွန်မှု ယဉ်ေကျးမှုတို့၏ မီးေနအိမ်သဖွယ် ြဖစ်ေသာ အာရှတိုက်ခွဲကို ြဖတ်သန်း စီးသွားသည်။ သိန္ဓုြမစ် (ဣန္ဒု) ြမစ်ကို အစွဲြပု၍ သိန္ဓု ၊ ဟိန္ဒု ၊ ဟိန္ဒ ၊ ဟိန္ဒု စထာန် စသည်ြဖင့် အလယ်ပိုင်းေခတ် စာေရးဆရာများက ေခါ်ေဝါ်ေြကာင်း ေတွ့ရသည်။ ဟိန္ဒုစထာန်ကို ပါဠိလို အက္ခရာဖလှယ်ေသာ် " စ " ကို ေချ ၊ " ထ " ဆင်ထူးကို " ဌ " ဝမ်းဘဲြပု၍ ဟိန္ဒုဌာန် (ဟိန္ဒုတို့၏ ေနရာဌာန) ဟု သိရှိနိုင်၏။ အတိုချံုးရမည် ဆိုေသာ် ပါသျှန် ေကျာက်စာ အေရးအသား ဟိန္ဒု (ြမန်မာတို့ ယခုအေခါ် ဟိန္ဒူ)ကို ဂရိ လူမျိုးများက အိန္ဒယ ဟု ေခါ်ြခင်းပင် ြဖစ်သည်။

ေြမာက်ပိုင်း အိန္ဒိယ တိုင်းရင်း ေကျာက်စာြကီးများကား (၁) ဂုတ္တလိပိ (၂) ကုဋိလ လိပိ (၃) နာဂရီ (၄) သျှာရဒါ နှင့် (၅) ဗဂင်္လာများ ြဖစ်ြက၏။

ေတာင်ပိုင်း အိန္ဒိယ တိုင်းရင်း ေကျာက်စာြကီးများမှာ (၁) ပစ္ဆိမီ (၂) မဓျြပေဒသျှီ (၃) ေတလုဂု - ကနဍီ (၄) ြဂန္ထလိပိ (၅) ကလိဂင်္ လိပိ (၆) တာမိဠ လိပိ နှင့် (၇) ေဝဋ္ဋဠုတ္ထုများ ြဖစ်ြကသည်။ လိပိသည် စာအေရးအသားဟု ြမန်မာလို အနက်ရ၏။

ြဗာဟ္မီ အေရးအသားသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ေရှးအကျဆံုးြဖစ်၏။ ခရစ်ေတာ်မေပါ်မီ သံုးရာစုနှစ်တိုင်ေအာင် အေသာက ေကျာက်စာ အေရးအသားများကို ေတွ့ြကရ၏။ သို့ရာတွင် ခရစ်ေတာ်မေပါ်မီ ငါးရာစုနှစ်အတွင်း ပိြပာဝါ အရပ်ရှိ ထူပ (ေစတီပုထိုး) နှင့် ဗရလိရွာတွင် အနည်းအကျဉ်း နှစ်ေနရာ ေရးသားထားသည်ကိုလည်း ေတွ့ရ၏။

ြဗာဟ္မီအက္ခရာ စတင်ေရးသားေသာ ခုနှစ်သက္ကရာဇ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကမ္ဘာေပါ်ရှိ ေကျာက်စာပညာေကျာ်များက ယခုထက်တိုင် အတိအကျ ဆံုးြဖတ်ချက် မချနိုင်ေသးသည့်အြပင် အြခား ေကျာက်စာများနှင့် ဆက်သွယ်ေရး မည်သို့ မည်ပံု ရှိမရှိလည်း ေဝဖန်စဉ်းစားြကလျက်ပင် ရှိေသး၏။ ေကျာက်စာေလာကတွင် အံ့ဩဖွယ်ဆံုး အခန်းတရပ်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အေနာက်ေြမာက်တွင် ပန်ဂျပ်နယ်ရှိ ဟရပ္ပနှင့် သိန္ဒုနယ်ရှိ မိုဟိန်ဇိုဒရို ြမို့ြကီးနှစ်ြမို့နှင့် သိန္ဓုနယ် ေတာင်ပိုင်းရှိ ဆနှုဒရို အစရှိေသာ ြမို့ငယ်ကေလးများနှင့် ရွာများမှ လွန်ခဲ့ေသာ နှစ်ေပါင်း ၃၀ ခန့်က တူးေဖာ်ရရှိေသာ " ဣန္ဒု ြမစ်ဝှမ်း ေကျာက်စာအေရးအသား " များပင် ြဖစ်၏။ ယင်းေကျာက်စာများ တံဆိပ်တံုးများ အစရှိသည်တို့ကို ေတွ့ြမင်စံုစမ်း စစ်ေဆးြကည့်ရှုရြခင်းအားြဖင့် သမိုင်းရာဇဝင်တွင် စာမတင်မီေခတ်က ေရးသားမှု ၊ ရည်မွန်မှု ၊ ယဉ်ေကျးမှု တို့သည်ကား အံ့ဖွယ်ဘနန်း ရှိေချ၏။ ယင်းအေရးအသားများ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ေဖာ်၍ပင် မရေသးေချ။ ဤအေရးအသားများသည် အရုပ်စာများပင် ြဖစ်သည်ဟု သိရေပ၏။

ေကျာက်စာ ေရှးအေရးအသား အမှတ်သေကင်္တ ေလ့လာဆည်းပူးရာ၌လည်း (၁) စိတ်ရှည်ရှည်ထားရသည့် သည်းခံမှု ၊ (၂) တဖက်သတ် လိုရာသို့ မယိမ်းယိုင်မှု ၊ (၃) သန့်ရှင်းတည်ြကည်၍ ပညာဉာဏ် ယှဉ်တွဲလျက် ဆံုးြဖတ်မှု အစရှိေသာ အချက်ြကီး သံုးချက်ကို အြမဲထာဝစဉ် ဂရုမူရေချမည်။ ေကျာက်စာပညာေကျာ် လင်ဒန် ၊ ဟန်ဘာ နှင့် ဗီ ၊ ဟရို ဇနီ တို့ကလည်း အနည်းနည်း အဖံုဖံု အိန္ဒိယ အက္ခရာများ၏ ပံုစံရင်း မူလအေြခခံြဖစ်ေသာ ြဗာဟ္မီအက္ခရာနှင့် ဆက်သွယ် ြကည့်ြက ၊ စိစစ်ြက ၊ အဓိပ္ပါယ် ြကံဆ၍ ေဖာ်ြကေသာ်လည်း ပညာရှင်တို့ သေဘာေပါက်ေအာင် မစွမ်းေဆာင်နိုင်ေသးေချ။ မည်သို့ပင် ြဖစ်လင့်ကစား အစတွင် ေဖာ်ြပထားသည့်အတိုင်း ေရှးအက္ခရာတို့၏ ဆက်သွယ်ပံုကို စံုလင်ကံုငေအာင် ေဝဖန်နည်းများကို အကျယ်ေရးသားေနပါက လိုရာခရီးြဖစ်ေသာ ြမန်မာအက္ခရာ ထုပ္ပတ် ပန်းတိုင်သို့ လွယ်လင့်တကူ မေရာက်နိုင်မည့်အြပင် ေကျာက်စာမဆည်းပူးသူတို့အတွက် နားေထွးစရာ ြဖစ်မည်ကား မုချမလွဲတည်း။

ြဗာဟ္မီ အက္ခရာမှ အိန္ဒိယ အက္ခရာများ ၊ ြဂန္ထ ၊ ပျူ နှင့် မွန်ြမန်မာ အက္ခရာများ အဆင့်ဆင့် တိုးပွားဆင်းသက်လာသည့် သက်ေသခံပစ္စည်းများကား ခိုင်လံုသည်ဟုသာ ပညာေကျာ်အများ ဆံုးြဖတ်ယူဆမှု ရှိသည့်အေလျာက် မွန် ြမန်မာ အက္ခရာသည် ြဗာဟ္မီ အက္ခရာပံုစံရင်းမှ မည်သို့ဆင်းသက်ဟန် တူေြကာင်းကိုသာ မူတည်ထား၍ ေရးသားေဖာ်ြပ လိုေပသည်။

ဣန္ဒု ြမစ်ဝှမ်း အေရးအသားနှင့် ြဗာဟ္မီအက္ခရာ ဆက်သွယ်ြဖစ်ေပါ်လာပံုကို တိကျခိုင်လံုစွာ မေဖာ်ြပနိုင်ေသးသည်မှာ သိသာထင်ရှား၏။ ြဗာဟ္မီအက္ခရာသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏သမိုင်းတွင် စာမတင်မီေခတ်က ေရှးပင်ရင်းဇာတိ အက္ခရာေဟာင်းများမှ ဆင်းသက်လာသည်။ သို့တည်းမဟုတ် ြဗာဟ္မီကို ြဗဟ္မာြကီးက တီထွင်၍ထားေသာ အက္ခရာပင် ြဖစ်သည် အစရှိသည်ြဖင့် ယူဆမှုတို့ကို စွဲလမ်းေနသည်မှာ အယူဝါဒေရး စိတ်ဓာတ် ပေယာဂနှင့် မကင်းသလို ြဖစ်ေနသည်ဟု ယူဆရေပသည်။ ပညာေကျာ်များက ြဗာဟ္မီ အက္ခရာသည် ခရစ်ေတာ်မေပါ်မီ ရှစ်ရာစု ၊ ခုနစ်ရာစု နှစ်ခန့်တွင် စတင်ေပါ်ဟန် တူသည်ဟု ယူဆြက၏။ ထိုြပင် တ၀ အေနာက်နိုင်ငံ ပညာရှင်များကလည်း အိန္ဒိယ အက္ခရာသည် သီးြခား အိန္ဒိယ နိုင်ငံသားတို့ တီထွင်မေရးသားဘဲ အြခားေဒသများမှ ေရှးအက္ခရာများကို အမှီသဟဲ ြပုရြခင်း ကင်းဟန်မတူဟု ယူဆြကေသး၏။ အိန္ဒိယ အက္ခရာတို့သည် လံုး၀ အက္ခရာစစ် မဟုတ်ဘဲ အက္ခရာဝက် အက္ခရာြခမ်းမျှသာ ြဖစ်သည်ဟုလည်း ယူဆြကေသး၏။ ြဗာဟ္မီအက္ခရာများမှ အိန္ဒိယ ေြမာက်ပိုင်းနှင့် ေတာင်ပိုင်း အက္ခရာများ တိုးပွားထွန်းကားလာသည်ဟု ပညာရှင်အများ ယူဆြက၏။

အလွန်ထင်ရှားေသာ အေသာကမင်းတရား၏ ေကျာက်စာေပါင်း ၃၅ ခုကို ခရစ်ေတာ် မေပါ်မီ ၂၇၄ ခုနှစ်မှ ခရစ်ေတာ် မေပါ်မီ ၂၃၇ ခုနှစ်တိုင်ေအာင် ေကျာက်တံုးြကီးများ ၊ ဂူနံရံများနှင့် ေကျာက်တိုင်များတွင် ြဗာဟ္မီအက္ခရာများြဖင့် ေကျာက်ထက်အက္ခရာ တင်ထားသြဖင့် အေသာကမင်းတရားြကီး၏ အစိုးရအုပ်ချုပ်ပု့ နည်းစံနစ်များ ၊ အကျင့်စာရိတ္တ ြပုြပင်ေရးနှင့် စပ်လျဥ်းေသာ ေလာကနီတိကျမ်းများ ၊ မိမိကိုယ်၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာတမ်းများကို များစွာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ေကာင်းေအာင် စံုလင်စွာ ေရးသားထား၏။ ယင်းေကျာက်စာများတွင် ထူးြခားေသာ အေြကာင်းရပ်များ သီးြခားပါဝင်သည့်အြပင် နီတိကျမ်းများနှင့် အမိန့်ေတာ် ြပန်တမ်းများလည်း ေြမာက်များစွာ ေရးသားထား၏။ ကမ္ဘာေပါ်တွင် မည်သည့် ဧကရာဇ်မင်းများမှ ေရှးက ဤကဲ့သို့ စံုလင်စွာ ေရးသားမထားခဲ့ဘူးေချ။

အေသာက မင်းတရား ေကျာက်စာများသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဘာသာစကားနှင့် စာေပ အေရးအသား ေလာက၌ ေနလသဖွယ် ရှိသည်မှာ ထင်ရှားလျက် ရှိ၏။ အေသာက ေကျာက်စာများသည် စာတတ်ေပတတ်များ အတွက်သာ မဟုတ်ဘဲ ၊ စာေပများစွာ မတတ်သူတို့ အတွက်ပါ ရည်စူးလျက် အကွင်းအကွက်ကျေသာ လမ်းမြကီးများနှင့် ဘုရားဖူးရန် အရပ်များမှာ စိုက်ထူးထား၏။ ေကျာက်စာများကို လူနည်းစုအတွက်သာ အကျိုးရှိေသာ စာသံေပသံ ေြပာင်လှေသာ သသင်္ြကိုက် ဘာသာြဖင့် မေရးသားဘဲ ြပကတိ အများ နားလည်နိုင်ေသာ ြပာြကိုက် (ြပာကရိတ ြပကတိ ၊ ရိုးရိုးနှင့် ထီးသံနန်းသံ မပါေသာ ေကျးလက်သံုး ဆင်းရဲသား ဘာသာစကား) ြဖင့်သာ ေရးသားထား၏။ အေသာက ေကျာက်စာများကို စကားလံုး ထွားထွားနှင့် ခန့်ညားြကီးကျယ်စွာ မေရးသားထားေချ။ အေသာက ေကျာက်စာများသည် ပါဠိဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာြပန် ဆရာတို့နည်းယူေလာက်ေအာင် လူထုနားလည်မှုကိုသာ အရင်းခံထား၍ ြပာြကိုက်ဘာသာြဖင့် ေရးသားခဲ့ေလသည်။

ဤသို့ေရးသားြပီး သကာလ သာသနာြပု၍သာလျှင် အေသာက မင်းတရား၏ သာသနာြဖန့်ချိေရး လုပ်ငန်းတွယ်ကျယ်မှု အေြကာင်းြကီးတစ်ရပ် ြဖစ်ေပါ်လာေချသည်။ အေသာက ေကျာက်စာများသည် ြဗာဟ္မီအက္ခရာြဖင့် ေရးသားထားသည်ကို ဟိမဝန္တာေတာင်ေြခမှ မိုက်ဆိုနယ် အထိနှင့် ဗဂင်္လားေအာ် ကမ်းေြခမှ အာေရဗျ ပင်လယ်ကမ်းေြခအထိ ထင်ရှားစွာ ေတွ့ရ၏။ ထိုေကျာက်စာများကို ေရှးအလွန်ကျသည့် ြဗာဟ္မီြကီး မဟုတ်သည့်တိုင်ေအာင် ေမာရယဝံသီ - ေနှာင်းြဗာဟ္မီ အက္ခရာြဖင့် ေရးသားထားသည်ဟု ဆိုရေချမည်။