က
ြမန်မာဗျည်း ၃၃ လံုးတွင် က သည် အစအက္ခရာြဖစ်သည်။ က ၊ ခ ၊ ဂ ၊ ဃ ၊ င ဟူေသာ ကဝဂ်တွင်ပါဝင်၍ က အသံ၏ ြဖစ်ရာဌာနမှာ ကဏ္ဌဌာန် လည်ေချာင်းအရပ်ြဖစ်သည်။ အက္ခရာ၏ အရွယ်ကိုလိုက်၍ ' ကြကီး ' ဟု အမည်တွင်သည်။ က ၊ ဃ ၊ ဏ ၊ ဠ ဟူေသာ ြကီးေလးြကီး တွင်ပါဝင်သည်။ က အေရးအသား၏ မူလမှ ြဗာဟ္မီ အက္ခရာ (-) ြဖစ်သည်။ ြဗဟ္မီ (-) မှ ကုသန (-) ဂုတ္တ (-) ပလ္လဝါ (-) သို့ အဆင့်ဆင့် ေြပာင်းလဲလာြပီးေနာက် ၊ ပုဂံေကျာက်စာများတွင် (-) နှင့် ေပစာများတွင် (-) ဟု ေရးသားသည်ကို ေတွ့ရသည်။ ြကက်ေြခသဏ္ဌာန်ရှိေသာ ြဗာဟ္မီ အေရးအသား (-) တွင် ကန့်လန့်ြဖတ်မျဉ်းသည် တြဖည်းြဖည်း ေအာက်ဖက်သို့ကုပ်လာသည်။ ေထာင်လိုက်မျဉ်းသည် ဦးေခါင်းေပျာက်သည်အထိ တစတစတို၍လာသည်။ ဤသို့ြဖင့် ယခုေခတ်ြမန်မာ က အက္ခရာ ေပါ်ထွန်းလာသည်ကို ေအာက်တွင် အစဉ်အတိုင်း ယှဉ်တွဲ၍ြပထားသည်။
